पुणे : सेंद्रिय शेतीमध्ये एमएस्सी… कृषी क्षेत्रात पीएच.डी… संशोधनासाठी फेलोशिप… असा एज्यूकेशनल ट्रॅकरेकॉर्ड असलेल्या व्यक्तीला एखाद्या नामांकित कंपनीत मोठ्या पगाराची नोकरी मिळणे सहज शक्य असते. डॉ.श्रावण यादव यांच्या बाबतीत तसेच होते. ते एका कॉर्पोरेट कंपनीत उच्च पदावर कार्यरत होते. मात्र ती नोकरी सोडून त्यांनी स्वत:चा व्यवसाय सुरु करण्याचा निर्णय घेतला. व्यवसाय सुरु केला गांडूळ खत विक्रीचा! सुरुवातीला लोक त्यांच्यावर हसायचे मात्र आता तेच हसणारे लोक आता यादव यांचे कौतूक करत आहेत कारण गांडूळ खत विक्रीतून त्यांनी २ लाख प्रति महिना कमाई सुरु केली आहे.
सरकार रासायनिक कीटकनाशक मुक्त पिकांच्या लागवडीस प्रोत्साहन देत आहे, जेणेकरून लोकांना सर्व प्रकारच्या गंभीर रोगांपासून वाचवता येईल आणि शेतीमुळे शेतकर्‍यांचा शेतीवरील खर्चही कमी होऊ शकतो. सध्या भारतात सेंद्रिय शेतीला मोठ्या प्रमाणावर प्रोत्साहन दिले जात आहे. पिकांच्या योग्य वाढीसाठी, शेतात सेंद्रिय गांडूळ खताचा खत म्हणून वापर करण्याचा सल्ला कृषी तज्ञ देतात. हाच धागा पकडून राजस्थानच्या जयपूरमधील सुंदरपुरा गावात राहणारे डॉ. श्रवण यादव यांनी गांडूळ खत निर्मिती करण्याचा निर्णय घेतला. हे खत इतर शेतकर्‍यांना विकून ते चांगला नफा कमावतात.
२०२० मध्ये कोरोनामुळे लॉकडाऊन लागू झाल्यानंतर श्रावण यादव नोकरी सोडून आपल्या गावी परतले. यादरम्यान त्यांनी गांडूळ खताचे १७ बेड असलेले छोटे युनिट येथे ठेवले. ते सांगतात की, जेव्हा त्यांनी हे काम सुरू केले तेव्हा लोक त्यांना टोमणे मारायचे की एवढा अभ्यास करून आता तो खत बनवत आहे. मात्र त्यांनी त्याकडे दुर्लक्ष करत आपले काम सुरुच ठेवले. हळूहळू नफा वाढत गेला की जो आता प्रति महिना २ ते ३ लाखांवर आल्याचे यादव सांगतात.
श्रावणाने आता आपल्या वर्मी कंपोस्ट बेडची संख्या १,००० बेडवर नेली आहे. त्यांचा दावा आहे की त्यांचे युनिट संपूर्ण भारतामध्ये प्रति किलो गांडुळे सर्वात जास्त देते. तो एका किलोमध्ये २००० गांडुळे देतो, तर इतर ठिकाणी लोक फक्त ४०० ते ५०० गांडुळे देतात. याशिवाय ते शेतकर्‍यांना गांडूळ खत तयार करण्याचे मोफत प्रशिक्षणही देतात. श्रावण यांनी गांडूळ खत विकण्यासाठी सोशल मीडियाचा वापर केला. त्यांनी डॉ. ऑरगॅनिक वर्मीकंपोस्ट नावाचे एक चॅनलही तयार केले आहे, ज्यावर ते संबंधित माहितीचे व्हिडिओ देखील टाकतात. श्रावण सांगतात की, आतापर्यंत २५ हजार लोकांनी प्रशिक्षण घेऊन गांडूळ खताची युनिट्स बसवली आहेत.