पुणे : महाराष्ट्रासह अनेक राज्यांमध्ये जोडधंदा म्हणून पशूपालन केले जाते. अनेक शेतकरी गायी पालनाला पसंती देतात मात्र गो पालन करतांना गायींच्या जाती निवडणे हे मोठे आव्हान आहे. कोणत्या जाती आणून दूध उत्पादन वाढवता येईल, हे पशुपालकांना समजत नाही. अशा परिस्थितीत शेतकरी गाई पाळण्यासाठी गीर गायीची प्रजाती निवडू शकतात. ही गाय एका दिवसात १२ लिटरपेक्षा जास्त दूध देते. गायीच्या या जातीमध्ये स्वर्ण कपिला आणि देवमणी प्रजाती सर्वोत्तम मानल्या जातात.
भारतात गीर गाय ही दूध उत्पादनासाठी सर्वोत्तम मानली जाते. गीर गायीचे आयुष्य १२ ते १५ वर्षे असते. ते आपल्या आयुष्यात ६ ते १२ मुलांना जन्म देते. या गायीने दररोज १२ लिटर दूध दिले तर ती ३० दिवसांत ३६० लिटर दूध देते आणि वर्षभरात सुमारे ४००० लिटर दूध देते. शेतकर्‍यांनी दुग्ध व्यवसाय केल्यास गीर गायीचे संगोपन करून लाखो रुपयांचा नफा कमावता येतो.
गीर गाय गडद लाल-तपकिरी आणि चमकदार पांढरी रंगाची असते. त्याचे कान लांब असतात. कपाळावर एक फुगवटा आहे. त्याच वेळी, शिंगे मागे वाकलेली असतात. त्याचा आकार मध्यम ते मोठ्या पर्यंत बदलतो. चांगली प्रतिकारशक्ती असल्याने या गायी कमी आजारी पडतात.