कापसाच्या दरात मोठी घसरण होण्याची शक्यता; वाचा आहे मार्केटचे गणित

जळगाव : देशांतर्गत बाजारात कापसाच्या दरात मोठी घसरण होण्याची शक्यता आहे. तज्ञांच्या मते, कमी वेळातच म्हणजे 1 ते 2 महिन्यांत, सामान्य कापसाची किंमत 40,000 रुपये प्रति गाठी (1 गाठी = 170 किलो) पर्यंत खाली येऊ शकते. सध्या हा दर 44500 रुपयांच्या आसपास असताना, म्हणजे प्रति गाठी 4500 रुपयांची घसरण होऊ शकते.

जागतिक वाढीच्या चिंतेमुळे कापसाच्या किमतीवर विक्रीचा दबाव, सरकारने शुल्कमुक्त कापूस आयात धोरण जाहीर केल्यानंतर आयातीत वाढ, सामान्य पावसाचा अंदाज आणि 2022-2023 पीक वर्षात कापसाच्या क्षेत्रामध्ये अपेक्षित वाढ. झाल्याने, कापसाच्या किमतीत घसरण होण्याची शक्यता वर्तविण्यात येत आहे.

आगामी काळात बाजारात मंदीचे सावट निर्माण होण्याची चिन्हे असल्याचे बोलले जात आहे. मागणीच्या चिंतेमुळे किमतीत सुधारणा झाली आहे. मेरिकेच्या अर्थव्यवस्थेत संभाव्य मंदीची सुरुवातीची चिन्हे तसेच चिंता आहे, अशा परिस्थितीत मंदी आली तर औद्योगिक वस्तूंच्या किमती कमी होऊ शकतात आणि त्यामुळे कापसात घसरण होऊ शकते.

वाढत्या किमतीमुळे निर्यात कमी झाली
2021-22 या पीक वर्षात मे 2022 पर्यंत सुमारे 3.7-3.8 दशलक्ष गाठी कापसाची निर्यात झाली आहे, जी एका वर्षापूर्वी याच कालावधीत 5.8 दशलक्ष गाठी होती. कापसाच्या चढ्या भावामुळे निर्यात आर्थिकदृष्ट्या अव्यवहार्य झाली आहे. भारताची कापूस निर्यात 2020-21 मध्ये 7.5 दशलक्ष गाठींच्या तुलनेत यावर्षी 4.0-4.2 दशलक्ष गाठींवर मर्यादित असू शकते.

कापूस लागवड भारतात मर्यादित राहू शकते
भारतातील कापसाची पेरणी 2021-22 मधील 1.22 दशलक्ष हेक्टरच्या तुलनेत 2022-23 मध्ये 5-10 टक्क्यांनी वार्षिक 5-10 टक्क्यांनी वाढून 126-132 लाख हेक्‍टरवर जाण्याचा अंदाज आहे. भारतातील उच्च परतावा आणि सामान्य मान्सूनचा अंदाज पाहता 2022-23 साठी कापूस हे एक आकर्षक पीक आहे, परंतु इतर पिकांच्या तुलनेत जास्त मजूर खर्चामुळे कापूस लागवडीखालील क्षेत्र मर्यादित असेल.

देशभरात कापसाचा पेरा वाढण्याची शक्यता असली तरी महाराष्ट्र आणि गुजरातमध्ये कापूस लागवडीत थोडीशी घट होऊ शकते. महाराष्ट्रातील शेतकरी सोयाबीन आणि कडधान्ये कमी कालावधीची पिके असल्याने, तर गुजरातमधील शेतकरी भुईमूग लागवडीकडे वळू शकतात.