नगर : अनेक प्रगतीशिल शेतकरी शेताव्यतिरीक्त शेताच्या बांधावर देखील वेगवेगळ्या झाडांची लागवड करुन अतिरिक्त उत्पादन घेत असतात. यंदा पावसाळ्याच्या दिवसात शेताच्या बांधावर लावता येणारे एक झाड व त्यापासून दर वर्षी मिळणार्‍या आर्थिक उत्पन्नाची सविस्तर माहिती आज आपण जाणून घेणार आहोत. हे झाड म्हणजे, आवळा…आवळ्याचे झाड लावल्यानंतर ४-५ वर्षांत फळे देणे सुरू होते. ८-९ वर्षांनी एक झाड दरवर्षी सरासरी १ क्विंटल फळ देते. ते १५-२० रुपये किलो दराने विकले जाते, म्हणजेच दरवर्षी एका झाडापासून शेतकर्‍याला १५०० ते २००० रुपये मिळतात. आवळ्याची झाडे ५५-६० वर्षे फळ देतात.
आवळा ही औषधी गुणधर्मांची खाण असल्याचे म्हटले जाते. त्याचे सेवन अनेक प्रकारच्या आजारांमध्ये डॉक्टरांनी सुचवले आहे. यामध्ये कॅल्शियम, लोह, फॉस्फरस, व्हिटॅमिन ए, व्हिटॅमिन ई सारखे पोषक घटक असतात जे तुम्हाला निरोगी ठेवतात. यामुळे आवळ्याला बाजारात चांगली मागणी असते. अशा परिस्थितीत त्याची लागवड केल्यास शेतकर्‍यांना चांगला नफा मिळवण्याची संधीही मिळू शकते. आवळ्यापासून अनेक प्रकारचे पदार्थ बनवले जातात. याचा उपयोग औषधे बनवण्यासाठीही होतो. याशिवाय आवळ्यापासून चटणी, मुरब्बा आणि च्यवनप्राश बनवले जातात.
आवळ्याची लागवड जुलै ते सप्टेंबर दरम्यान केली जाते. पावसाळ्यात त्याची लागवड अत्यंत फायदेशीर मानली जाते. त्याची रोप ४-५ वर्षात फळ देण्यास सुरुवात करते. ८-९ वर्षांनी एक झाड दरवर्षी सरासरी १ क्विंटल फळ देते. बाजारात एक किलो करवंदे २० रुपयांना विकली जातात. एका झाडापासून शेतकर्‍याला दरवर्षी १५०० ते २००० रुपये मिळू शकतात. एका हेक्टर मध्ये २०० पेक्षा जास्त झाडे लावली तर वर्षाला ३ ते ४ लाख रुपये कमावता येतात. आवळा झाडाला उष्णतेने किंवा दंवामुळे इजा होत नाही. त्याची काळजी घेण्यासाठी फारसे प्रयत्न करावे लागत नाहीत. वालुकामय जमिनीत त्याची लागवड करता येत नाही, हे लक्षात ठेवण्याची गरज आहे. उन्हाळ्यात दर ७-८ दिवसांनी आणि हिवाळ्यात १२-१५ दिवसांनी पाणी द्यावे लागते. यामुळे फारशी मेहनत न घेता आवळ्यापासून शेतकरी मोठा नफा कमवू शकतात.