पुणे : भाजीपाला आणि फळे उत्पादनासाठी अनेक नवीन तंत्रे आली आहेत. हायड्रोपोनिक आणि व्हर्टिकल फार्मिंगसारख्या शेतीच्या नवीन पद्धतींचा अवलंब करून शेतकरी चांगला नफा कमावत आहेत. प्रो-ट्रे मध्ये देखील असेच तंत्रज्ञान आहे. याचा फायदा घेऊन शेतकर्‍यांना कमी खर्चात व कमी जागेत चांगले उत्पन्न मिळू शकते. प्रो ट्रे तंत्रज्ञान नेमके काय असते व ते कसे काम करते? याची सविस्तर माहिती आज आपण जाणून घेणार आहोत.
प्रो ट्रे नर्सरीच्या मदतीने तुम्ही कोणत्याही हंगामात कोणत्याही भाज्या आणि फळांची लागवड करू शकता. या तंत्राने मिरची, टोमॅटो, वांगी, फ्लॉवर, कोबी, काकडी, काकडी, सिमला मिरची, बटाटा, धणे, पालक, गाजर, मुळा, लौकी तसेच अनेक प्रकारची फळे तयार करू शकतो.
याप्रमाणे प्रो-ट्रे नर्सरी तयार करा
प्रो ट्रे नर्सरी तयार करण्यासाठी, तुम्हाला प्रो-ट्रे, कंपोस्ट, कॉकपिट नारळ खत आवश्यक आहे. त्यासाठी आधी कोकोपिट ब्लॉक लागणार आहे. हे नारळाच्या फ्लेक्सपासून बनवले जातात. हा कोकोपिट ब्लॉक ५ तास पाण्यात भिजत ठेवा. नंतर कोकोपिट पूर्णपणे स्वच्छ करा, जेणेकरून त्यातील घाण बाहेर पडेल आणि झाडांना इजा होणार नाही. नंतर ते चांगले कोरडे करा. आता तुम्ही तुमच्यानुसार गरजेनुसार ट्रे भरू शकता. यासाठी, ट्रेमध्ये होल बनवा, होल खूप खोल करू नका. आता त्यात बिया टाका. मग ते झाकून एका अंधार्‍या खोलीत ठेवा. बी पेरल्यानंतर पाणी द्यावे लागणार नाही हे लक्षात ठेवा. पेरणीनंतर १० ट्रे एकावर एक ठेवून ३ ते ६ दिवसांपर्यंत पिकांवर अवलंबून असतात. उगवण होईपर्यंत ओलावा टिकवून ठेवण्यासाठी पॉलिथिलीन शीट वापरून संपूर्ण स्टॅक झाकून ठेवा.
झाडे वाढल्यानंतर, आपण त्यांना बाहेर ठेवावे. यानंतर या झाडांना पहिले पाणी द्यावे. तसेच, या झाडांना कोरडे होऊ देऊ नका. रोपांची वाढ वाढवण्यासाठी ०.३ टक्के (३ ग्रॅम/लिटर) पाण्यात विरघळणारे खत १९ ऑल दोनदा (पेरणीनंतर १२ आणि २० दिवसांनी) वापरून फवारावे. लागवडीच्या योग्य अवस्थेतील रोपे रोपे लावण्यापूर्वी किंवा उत्पादकांना विकण्यापूर्वी सिंचन रोखून आणि सावली कमी करून घट्ट होतात. अशा प्रकारे तुम्ही १० ते १५ दिवसात रोपवाटिका तयार करू शकता.