पुणे : शेती करायची म्हटल्यास मोठ्या प्रमाणात शेतजमीन लागते. मात्र जमीन नसतांनाही तुम्हाला मातीशिवाय झाडे किंवा रोपे वाढवता येतील, तर विश्‍वास बसणार नाही. मात्र अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाने हे शक्य झाले आहे. यास हायड्रोपोनिक फार्मिंग असे म्हटले जाते. एका शेतकर्‍याने मातीशिवाय झाडे वाढवल्याचे करुन दाखवले आहे. (Hydroponic Farming information in Marathi)
या तंत्राने पाटणा येथील मोहम्मद जावेद नावाच्या व्यक्तीने आपल्या बागेत मातीशिवाय झाडे लावली आहेत. ते अनेक वर्षांपासून मातीशिवाय झाडे आणि झाडे यशस्वीपणे वाढवत आहे. त्यांनी या पद्धतीने २५० हून अधिक झाडे लावली आहेत. या पद्धतीत, पाण्यात विरघळलेल्या पोषक आणि खनिजांपासून वनस्पती विकसित होते.
जर तुमच्याकडे जमिनीची कमतरता असेल तर या पद्धतीने तुम्ही विंडो गार्डन, रूम गार्डन, हँगिंग गार्डन, टेबल गार्डन, बाल्कनी गार्डन, बाटली गार्डन, वॉल गार्डन आणि ट्यूब गार्डन इत्यादी विकसित करत आहात. भारतातील बहुतेक लोक या तंत्राने झाडे लावतील यासाठी सरकारने त्याचा प्रचार करावा, अशी अपेक्षा जावेद यांनी व्यक्तत केली आहे.
या तंत्राने केल्या जाणार्‍या शेतीसाठी एम. एक लिटर पाण्यात एक मिलिलिटर ब्यूफोर्ट एम मिसळून द्रावण तयार केले जाते, ते ३० ते ४० सें.मी. उंच झाडाला १ वर्षासाठी पोषण देते. हायड्रोपोनिक तंत्रज्ञानाला नवा आयाम देण्यासाठी जावेद यांनी खडे, वाळू, दगडाचे तुकडे आदींपासून सेंद्रिय खत तयार केले आहे.