नाशिक : केशरचे उत्पादन हे थंड हवेच्या प्रदेशात मोठ्या प्रमाणात घेतले जाते, हे आपणा सर्वांना माहितच आहे. मात्र आपण घरातल्या घरात केशराचे उत्पादन घेवू शकतो का? असा प्रश्‍न अनेकांच्या मनात येतो. घरात केशराची यशस्वीपणे कशी करावी? याची माहिती आज आपण जाणून घेणार आहोत. कारण अनेकांनी इनडोअर अर्थात घरात केशरची यशस्वीरित्या लागवड करुन मोठ्या प्रमाणात आर्थिक उत्पन्न देखील घेवून दाखविले आहे.
काश्मीरमध्ये केशरची शेती केली जाते मात्र निसर्गाच्या लहरीपणाचा फटका केशर उत्पादक शेतकर्‍यांना बसत असल्याने काही प्रगतीशिल शेतकर्‍यांनी इनडोअर फार्मिंगचे तंत्र विकसित केले आहे. आज काश्मीरमधील शेतकरी केशरच्या घरातील लागवडीचे तंत्र शिकत आहेत. त्यामुळे उत्पादन चांगले मिळत असून सर्वात मोठी बाब म्हणजे केशराचा दर्जाही सुधारला आहे. परिणामी, त्याचे दरही चांगले आहेत.
घरातील केशराची लागवड छोट्या खोलीत करता येते. यामुळे शेतकर्‍यांना दररोज शेतात पहारा देण्याची गरज नाही. त्यामुळे वेळ आणि श्रम दोन्ही वाचतात. या प्रकारच्या शेतीमध्ये वन्य प्राण्यांचा आणि कीटकांचाही धोका नाही. केशरच्या इनडोअर फार्मिंगचा एक मोठा फायदा म्हणजे त्याला सिंचनाची आवश्यकता नसते.
केशराची इनडोअर फार्मिंग कशी करावी
केशरच्या अंतर्गत लागवडीसाठी गडद बंद खोलीची आवश्यकता असते. या खोलीत प्रकाश अजिबात पोहोचू नये. शेतीसाठी केशरचे काम सुमारे ३ महिने बंद अंधार्‍या खोलीत ठेवले जाते. यानंतर केशर लागवडीसाठी तयार आहे. यासाठी २० अंश तापमान आवश्यक आहे. सुरुवातीला केशरची इनडोअर फार्मिंग काश्मीरमध्ये एक प्रयोग म्हणून सुरू करण्यात आली होती, पण त्यात यश आल्यानंतर हळूहळू इतर शेतकर्‍यांनी त्याचा अवलंब केला. ज्या शेतकर्‍यांकडे लागवडीयोग्य जमीन नाही त्यांच्यासाठी हे अत्यंत फायदेशीर आहे. हे तंत्रज्ञान केवळ येथील शेतकर्‍यांसाठीच नाही तर भारतभरातील शेतकर्‍यांसाठी वरदान ठरू शकते. यामुळे केशराचे उत्पादन तर वाढेलच पण त्याचा दर्जाही वाढेल. केशरच्या इनडोअर फार्मिंगद्वारे आमचे शेतकरी बांधव कोणत्याही अडचणीशिवाय लाखोंचा नफा कमवू शकतील.