पुणे : रब्बी हंगामाची तयारी सुरु झाली आहे. ऑक्टोबर महिन्यात रब्बीच्या पेरणीला सुरुवात होते. या काळात शेतकरी कमी काळात अतिरिक्त उत्पन्न घेवू शकतात. आज आपण ऑक्टोबर महिन्यात लागवड करुन अधिकचे उत्पन्न मिळवून देणार्‍या पिकांविषयी विशेषत: पालेभाज्यांविषयी माहिती जाणून घेणार आहोत.काही भाज्या फक्त हिवाळ्यात चांगले उत्पादन देतात. त्यांची लागवड करून शेतकरी कमी वेळेत चांगला नफा कमवू शकतात.
टोमॅटो
टोमॅटोच्या लागवडीसाठी ऑक्टोबर हा महिना योग्य मानला जातो. शेतकरी टोमॅटोच्या सुधारित जातींपासून रोपे तयार करून पॉलिहाऊसमध्ये प्रत्यारोपण करू शकतात. अशाप्रकारे पिकामध्ये कीड-रोग नियंत्रण आणि वेगळी काळजी घेण्याची गरज नाही. टोमॅटो पिकातून चांगल्या उत्पादनासाठी ४० किलो नायट्रोजन, ५० किलो फॉस्फेट, ६०-८० किलो पोटॅश, २०-२५ किलो झिंक सल्फेट आणि ८-१२ किलो बोरॅक्स झिंक आणि ० बोरॉनची कमतरता असल्यास फायदेशीर ठरते.
कांद्याची शेती
वर्षभर वापरल्या जाणार्‍या कांद्याचे उत्तम उत्पादन हिवाळ्यात घेतले जाते. पिकाची योग्य काळजी आणि निरोगी उत्पादनासाठी सलग लागवड केली जाते. ४५ दिवसांनी तण व्यवस्थापनाचे काम केले जाते. यासाठी तण काढण्याची शिफारस केली जाते. कांद्याच्या चांगल्या उत्पादनासाठी खुरपणी आणि खोडी काढल्यानंतर, ३५ किलो नायट्रोजन किंवा ७६ किलो युरिया प्रति हेक्टर दराने टॉप ड्रेसिंगची शिफारस केली जाते.
बटाट्याची शेती
रब्बी हंगामातील प्रमुख भाजीपाला पिकांमध्ये बटाट्याचे नाव अग्रस्थानी येते. अनेक भागात वर्षभर त्याची लागवड केली जात असली तरी हिवाळ्यात तिची पेरणी, उत्पादन आणि साठवणूक ही सर्व कामे सहज होतात. बटाट्याची लागवड करण्यापूर्वी खोल नांगरणी करून शेत तयार केले जाते. यानंतर १५ ते २० दिवसांनी भरपूर खते व बियाणे टाकून बियाणे पेरले जाते.
शिमला मिरची
हिवाळा सुरू झाला की सिमला मिरचीचा खपही वाढतो, मात्र त्याची साधी शेती करण्याऐवजी आधुनिक शेती अधिक फायदेशीर ठरते. शेतकरी पॉलिहाऊसमध्ये सिमला मिरचीची लागवड करून चांगले उत्पादन घेऊ शकतात. त्याच्या सुधारित बियाण्यांपासून रोपवाटिका तयार केल्यानंतर, २० दिवसांनी रोपे लावली जातात. चांगल्या उत्पादनासाठी २५ किलो युरिया लावणीनंतर २५ दिवसांनी द्यावा. किंवा ५४ किलो प्रति हेक्टरी नायट्रोजनची टॉप ड्रेसिंग करण्याची शिफारस केली जाते.
वाटाणा शेती
मटार हे रब्बी हंगामातील मुख्य भाजीपाला पीक देखील आहे, ज्याची पेरणीची वेळ ऑक्टोबर ते नोव्हेंबर पर्यंत असते. वर्षभर वापरण्यासाठी मटारची लागवड मोठ्या प्रमाणावर केली जाते, त्यानंतर गोठलेल्या मटारांवर प्रक्रिया केली जाते. मटारच्या लवकर पेरणीसाठी १२०-१५० किलो बियाणे आणि उशिरा पेरणी केलेल्या जातींसाठी ८०-१०० किलो प्रति हेक्टरी बियाणे वापरावे.
लसणाची शेती
स्वयंपाकघरात वर्षभर वापरल्या जाणार्‍या भाज्यांमध्येही लसणाचे नाव समाविष्ट आहे. अनेक शेतकरी लसणाची औषधी लागवडही करतात. पेरणीसाठी हेक्टरी ५०० ते ७०० किलो बियाणे पुरेसे आहे. लसूण पेरणीसाठी पंक्ती पद्धत वापरा.
कोबी
चांगल्या उत्पादनासाठी फुलकोबी पिकामध्ये ४० किलो नत्र आणि कोबीमध्ये ५० किलो नायट्रोजन २५-३० दिवसांनी टाकले जाते. या पिकापासून चांगल्या उत्पादनासाठी जीवामृत किंवा कंपोस्ट आधारित सेंद्रिय शेतीही करता येते.