नाशिक : बटाटा हे रब्बी हंगामातील प्रमुख पीक आहे. बटाट्यामध्ये स्टार्च, प्रोटीन, व्हिटॅमिन-सी आणि खनिजे मुबलक प्रमाणात आढळतात. बटाट्याच्या भरपूर गुणांमुळे त्याला देश-विदेशात मोठी मागणी आहे. शेतकर्‍यांनी शास्त्रोक्त पद्धतीने बटाट्याची लागवड केल्यास कमी श्रमात व खर्चात चांगले पीक घेता येते. बटाटा लागवडीची शास्त्रीय पध्दत आज आपण जाणून घेणार आहोत.
दिवाळीनंतर बटाटा पिकाची पेरणी डिसेंबरच्या शेवटच्या आठवड्यापर्यंत करता येते. बटाट्याच्या बिया पेरताना त्यामधील अंतर नेहमी लक्षात ठेवा. त्यामुळे सूर्यप्रकाश आणि पाणी झाडांपर्यंत सहज पोहोचते. शास्त्रज्ञांच्या मते, बटाट्याच्या शुद्ध पिकासाठी, त्यांच्यातील अंतर ४० सेमी ठेवावे. यामुळे बटाट्याच्या कंदांना वाढण्यास पुरेशी जागा मिळेल, बटाटा मोठा आणि आरोग्यदायी होईल. एक हेक्टर बटाट्याच्या लागवडीसाठी १५-३० क्विंटल बियाणे लागतात. आता तयार बांधात बिया पेरा.
बटाटा पिकाला वाढीसाठी जमिनीच्या वरच्या पृष्ठभागावरून पोषक तत्वे मिळतात. त्यामुळे पिकाला भरपूर सेंद्रिय व रासायनिक खतांची गरज असते. नांगरणीनंतर केकमध्ये कंपोस्ट किंवा कुजलेले शेण मिसळून ते शेतात टाकावे. रासायनिक खतांमध्ये १५० किलो नेट्राझिन मिसळून प्रति हेक्टरी ३३० किलो युरिया टाका. निम्मी मात्रा युरिया म्हणजेच १६५ किलो बियाणे लागवडीच्या वेळी आणि अर्धी मात्रा पेरणीनंतर ३० दिवसांनी मातीत टाकताना घालावी.
लागवडीच्या वेळी बटाट्याच्या ओळींना खत घालणे फायदेशीर आहे, परंतु या वेळी लक्षात ठेवा की रसायनाचा बटाटा बियाण्यांशी थेट संपर्क होऊ नये. त्यामुळे बटाटा कुजण्याचा धोका असतो. बटाटा पिकाला कमी पाण्यात कमी अंतराने पाणी देत राहणे आवश्यक आहे. बियाणे पेरल्यानंतर १०-२० दिवसांनी पहिले पाणी द्यावे. या दरम्यान, स्कॅबार्डपासून तणांची वर्गवारी देखील ठेवा. असे केल्याने उगवण लवकर होते. दोन सिंचनामध्ये २० दिवसांपेक्षा जास्त अंतर ठेवू नये.