औरंगाबाद : रब्बी हंगामात कापूस व सोयाबीन या दोन पिकांनी शेतकर्‍यांना तारले. यामुळे आताही शेतकर्‍यांची या दोन पिकांनाच प्रथम पसंती आहे. महाराष्ट्रात मराठवाड्यासह अनेक जिल्ह्यांमध्ये सोयाबीन लागवडीला शेतकर्‍यांचे प्रथम प्राधान्य आहे. सध्या पावसाचे गणित बिघडल्यामुळे सोयाबीन लागवडीचे वेळापत्रकही कोलमडले आहे. त्यामुळे सोयाबीनची लागवड अधिक चांगल्या पद्धतीने कशी करता येईल, याची तंत्रशुध्द माहिती असणे आवश्यक आहे. सोयाबीनची पेरणी सुरू करण्यापूर्वी खालील पाच महत्त्वाच्या गोष्टी लक्षात ठेवणे आवश्यक आहे.
१) बियाणे खरेदीची काळजी घ्या
कोणतेही पीक घेण्यापूर्वी चांगले बियाणे निवडणे सर्वात महत्त्वाचे असते. जर तुम्ही लागवडीदरम्यान चांगले बियाणे वापरले नाही, तर त्याचा थेट तुमच्या पिकाच्या उत्पादनावर परिणाम होतो, म्हणून पेरणीसाठी योग्य वाणाची निवड करा.
२) बियाणे उपचार खात्री करा
जेव्हा तुम्ही बियाणे कंपन्यांनी तयार केलेले बियाणे खरेदी करता तेव्हा त्यांच्यावर रासायनिक प्रक्रिया केली जाते, परंतु तरीही तुम्ही बियाण्यांवर प्रक्रिया करण्यात चुकू नये. पेरणीपूर्वी २४ तास आधी बीजप्रक्रिया करावी, कारण त्यामुळे बियाणे उगवण टक्केवारी वाढते आणि रोगाची शक्यता कमी होते.
३) पेरणीच्या वेळेचा मागोवा ठेवा
खरीप हंगामातील सोयाबीनच्या पेरणीसाठी, बहुतेक लोक पावसावर अवलंबून असतात, त्यामुळे हवामानाचे चांगले ज्ञान असणे अत्यंत आवश्यक आहे. अशा स्थितीत सोयाबीनची पेरणी तुमच्या भागात ४ इंच पाऊस झाल्यावरच करा, यामुळे चांगली उगवण होण्यासाठी पुरेसा ओलावा मिळेल.
४) तणाची वाढ होवू देवू नका
कोणत्याही पिकामध्ये ओलाव्यामुळे अवांछित तणही वाढतात, ज्यामुळे पीक उत्पादनात २० टक्के किंवा त्याहून अधिक घट होऊ शकते, त्यामुळे पीक वाचवण्यासाठी वेळेवर तण काढणे आवश्यक आहे. तुम्ही मजुरांद्वारे किंवा बाजारात उपलब्ध असलेल्या कृषी रसायनांचा वापर करून देखील ते काढू शकता. यासाठी तुम्ही मशिन्स देखील वापरू शकता.
५) पिकावरील रोगांवर योग्य वेळी योग्य उपचार करा
पिकापासून चांगले उत्पादन मिळविण्यासाठी, निरोगी असणे खूप महत्वाचे आहे, म्हणून आपण दर सात दिवसांनी शेताच्या प्रत्येक भागात आणि कोपर्‍यात काय घडत आहे ते पहा, जेणेकरून पिकामध्ये अशी काही कीड आहे की नाही हे आपल्याला समजेल. तज्ञांच्या सल्ल्लयानुसार, कीटक आणि रोगांच्या नियंत्रणासाठी, कीटकनाशके आणि बुरशीनाशकांच्या प्रतिबंधात्मक आणि उपचारात्मक फवारणीचा वापर करा.