औरंगाबाद : यंदाच्या खरिप हंगामात महाराष्ट्रात सोयाबीनची विक्रमी लागवड झाली आहे. मात्र अतिवृष्टी व सततच्या पावसामुळे सोयाबीनला मोठा फटका बसला आहे. यामुळे उत्पादनात घट येण्याची शक्यता वर्तविण्यात येत आहे. याचवेळी वातावरणातील बदलामुळे सोयाबीनवर कीड रोगांचा प्रादुर्भाव मोठ्या प्रमाणात वाढतांना दिसत आहे. यात सर्वात जास्त त्रास हा पांढर्‍या माशांचा होत आहे, अशा परिस्थितीत या पिकाचे संरक्षण करणे अत्यंत गरजेचे आहे.
सोयाबीन पिकामध्ये पांढर्‍या माशी किडीचा प्रादुर्भाव झपाट्याने होतो, त्यांच्यावर योग्य वेळी नियंत्रण न केल्यास ते पीक पूर्णपणे खराब करतात. पावसाळ्याच्या दिवसात सोयाबीनवर पिवळा मोझॅक रोग आणि सेमीलूपर कीटक रोगाचा प्रादुर्भाव होतो. पावसाळ्यात ओलाव्यामुळे हे रोग फोफावतात, अशा परिस्थितीत पाण्याचा निचरा योग्य पद्धतीने न केल्यास हे रोग संपूर्ण पिकाचा नाश करतात.
सोयाबीन पिकावर पांढर्‍या माशी रोगाचे परिणाम:
पांढर्‍या माशा आकाराने खूप लहान आहेत. परंतु त्यांचा आकार पाहून तुम्ही त्यांच्या शक्तीचा अंदाज लावू शकत नाही, ते संपूर्ण पीक कसे नष्ट करते. तो सुमारे ८ मिमी आहे, परंतु त्याच्या दुष्परिणामांमुळे संपूर्ण पीक उद्ध्वस्त होऊन शेतकर्‍यांचे मोठे नुकसान झाले आहे. या माशांच्या शरीरावर व पायांवर मेणासारखा स्राव असतो. या पांढर्‍या माश्या शेताच्या खालच्या पृष्ठभागावर असतात आणि जेव्हा तुम्ही शेत हलवता तेव्हा त्या उडू लागतात आणि घिरट्या घालू लागतात. या पांढर्‍या माश्या बहुधा कोरड्या आणि उबदार ठिकाणी वाढतात. या पांढर्‍या माशांची उत्पादकता कमी करण्यासाठी शेतातील तण काढून टाकणे अत्यंत आवश्यक आहे, जेणेकरून या माशांच्या लोकसंख्येवर नियंत्रण ठेवता येईल.
पांढर्‍या माश्या आणि किडीपासून संरक्षण करण्यासाठी उपाययोजना:
1) पांढर्‍या माशीच्या या प्रादुर्भावावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी शेतकरी सोयाबीनच्या रोग प्रतिरोधक जाती वापरतात ज्यामुळे पांढर्‍या माशी त्यांच्याकडे जाण्यापासून रोखतात. पांढर्‍या माश्या ओलाव्यामुळे अधिक फोफावतात, त्यामुळे पावसाळ्याच्या दिवसात शेतातील पाण्याचा निचरा व्यवस्थित ठेवावा.
2) सोयाबीनची पेरणी योग्य वेळी करावी. शेतकर्‍यांच्या म्हणण्यानुसार, उशिरा किंवा लवकर पेरणी करू नये, दोन्ही प्रकारे सोयाबीनची योग्य वेळी पेरणी करावी.
3) काढणीनंतर सर्व प्रकारचे वनस्पतींचे अवशेष मुळापासून काढून टाका. तणांची विशेष काळजी घ्या. पीक सुरक्षित ठेवण्यासाठी शेतात रासायनिक औषधांचाही वापर करावा.