अकोला : देऊळगाव ता. पाथुर येथील कष्टकरी शेतकरी संतोष नारायण वानखेडे यांनी आपल्या शेतात चक्क सफरचंद लागवडीचा प्रयोग केला आहे. विशेष बाब म्हणजे वानखेडे सफरचंदाची शेती पूर्णपणे सेंद्रिय पद्धतीने करत आहेत. देऊळगावचे शेतकरी संतोष वानखेडे यांनी 20 गुंठे क्षेत्रात सफरचंदाची 550 रोपे लावली आहेत. अकोला जिल्ह्यासारख्या उष्ण हवामानात हा धाडसी प्रयोग आहे.
वानखेडे गेली पाच वर्षे सेद्रिय शेती करत होते. त्यामुळे त्यांनी याच पद्धतीने सफरचंदाची लागवड करण्याचा निर्णय घेतला. त्यामुळे सध्या 12,000 रुपये शेकडा या दराने आणलेले सफरचंदाच्या रोपट्याशिवाय कोणतेही भांडवल खर्च करावे लागत नाही. या पिकांसाठी आवश्यक कीटकनाशके, घन जीवामृत, मिनरल तत्त्व, सूक्ष्म अन्नद्रव्ये, शेणाचे द्रावण इ. सर्व जिन्नस स्वतः बनवतात आणि वापरतात.
सफरचंद हिमाचल प्रदेश किंवा जम्मू-काश्मीरप्रमाणे थंड हवामानातील फळ म्हणून ओळखले जाते. मात्र, या गृहितकांना छेद देत 22 जानेवारी 2021 रोजी वानखेडे यांनी त्यांच्या शेतात ही रोपे आणण्यात आली व लावली. आज त्या रोपांची अवस्था अत्यंत चांगली आहे. त्यांनी त्यांच्या शेतात एचआरएम 99, अण्णा, डोअरशेड गोल्डन या तीन जाती लावल्या आहेत. ही झाडे 48 ते 50 डिग्री सेल्सिअस तापमानात तग धरू शकतात. त्याच्यासाठी या जातींची निवड केली आहे असे त्यांनी सांगितले.
गेल्या आरशात एवढ्या कडक उन्हाळ्यात रोपे जगली. सध्या ही झाडे चांगली विकसित झाली आहेत आणि 6 ते 8 फूट उंच आहेत. काही झाडांना फुलेही आली आहेत. तथापि, रोपे पूर्ण वाढल्यानंतर तीन वर्षांनी त्यांना सफरचंदांचा पहिला हंगाम घ्यायचा आहे. त्यामुळे त्यांनी आता कापणी सुरू केली आहे.सध्या महाराष्ट्रातील सोलापूर, सांगली, अहमदनगर येथे काही शेतकऱ्यांनी सफरचंदाची लागवड केली आहे. ते संतोष वानखेडे यांच्या संपर्कात आहे. तेथून त्यांचा संपर्क हिमाचल प्रदेशातील सफरचंद उत्पादक पूरणसिंग बुनकर रा. दुर्गाला ता. शहापूर जि. कांगाडा यांच्याशी झाला. त्याच्या मोबाईलवरून आणि यूट्यूबच्या माध्यमातून विविध प्रयोगांची माहिती घेतल्यानंतर शेतकऱ्याने आपल्या शेतात सफरचंद लावायचे ठरवले.
सफरचंदाचे रोप परिपक्व झाल्यावर (तीन वर्षानंतर) जानेवारी ते फेब्रुवारी या काळात त्याला फुलधारणा होते. त्यानंतर फलधारणा होऊन मे पर्यंत फळे पक्व होऊ लागतात. प्रत्यक्ष मे मध्ये फळे काढणीला सुरुवात होते. एका झाडापासून २० किलो फळांचे उत्पादन मिळू शकते, असेही वानखडे यांनी सांगितले. सद्यस्थितीत सफरचंदाच्या रोपांच्या दोन ओळीत ते आंतरपिक घेत आहेत. त्यात त्यांनी खरीप हंगामात कांदा तर रब्बी हंगामात हरभरा लागवड केली आहे. ही पिकेही ते जैविक पद्धतीनेच घेतात.
