भारत हा कृषीप्रधान देश आहे, जिथे विविध प्रकारची पिके घेतली जातात. तथापि, अशी काही फळे आणि भाज्या आहेत ज्यांची लागवड परदेशाच्या तुलनेत भारतात कमी आहे. भारतातील अनुकूल हवामान आणि मागणीचा अभाव यामुळे शेतकरी या फळांची आणि भाजीपाल्याची लागवड करत नाहीत. अलीकडे शेतकरी त्यांच्या शेतात पारंपरिक शेती सोडून इतर गोष्टींना स्थान देत आहेत. मागणीनुसार शेतकरी शेतीची निवड करत आहे. ड्रॅगन फ्रूट सॉल्ट नावाच्या फळाची मागणी भारतात वाढत आहे. यातून शेतकऱ्यांना आता मोठी कमाई होऊ लागली आहे.

ड्रॅगन फळाचा वापर

ड्रॅगन फ्रूटचा उपयोग: ताजे फळ म्हणून खाण्याव्यतिरिक्त, इतर खाद्यपदार्थांच्या निर्मितीमध्ये देखील याचा वापर केला जातो. ड्रॅगन फ्रूट प्लांटचा वापर शोभेच्या वनस्पती म्हणूनही केला जातो. त्याच्या फळापासून आईस्क्रीम, जेली, जॅम, ज्यूस आणि वाईनही तयार केली जाते. खाद्यपदार्थांमध्ये वापरण्याबरोबरच सौंदर्यासाठीही याचा वापर केला जातो. त्वचा उजळण्यासाठी फेसपॅक म्हणून फायदेशीर आहे.

ड्रॅगन फ्रूटची लागवड कधी केली जाते?

कमी पाऊस असलेल्या भागात याची लागवड केली जाते. पावसाळ्याशिवाय इतर कोणत्याही हंगामात तुम्ही त्याचे रोपटे किंवा बिया लावू शकता. यासाठी तापमान 20 ते 30 अंश सेल्सिअस असते. मार्च ते जुलै दरम्यान बियाणे लागवड आणि लागवड करण्यासाठी सर्वोत्तम वेळ आहे. जास्त पाण्याबरोबरच जास्त सूर्यप्रकाशाचाही त्याच्या लागवडीवर परिणाम होतो. सूर्यप्रकाशापासून संरक्षण करण्यासाठी सावलीच्या ठिकाणी त्याची लागवड केली जाते.

शेतीसाठी माती

त्याच्या लागवडीसाठी विशेष प्रकारच्या मातीची आवश्यकता नाही. त्याची लागवड वालुकामय चिकणमातीपासून साध्या चिकणमातीपर्यंतच्या विविध प्रकारच्या मातीतही चांगली होते. तथापि, ज्यांचे जीवाश्मीकरण आणि निचरा चांगले आहे ते त्यासाठी चांगले मानले जातात. मातीचे पीएच मूल्य देखील तिच्या लागवडीसाठी खूप महत्वाचे आहे. ज्या जमिनीवर तुम्हाला ड्रॅगन फ्रूटची लागवड करायची आहे, तिची पीएच व्हॅल्यू 5.5 ते 7 असणे चांगले मानले जाते.

ड्रॅगन फळ बियाणे आणि वनस्पती

लागवड करण्यापूर्वी नेहमी लक्षात ठेवा की तुम्ही जे बी आणि रोप लावत आहात ते दर्जेदार असावे. बियाणे दर्जेदार असल्यास चांगले परिणाम मिळतील. कलम केलेल्या बिया उत्तम असतात. याशिवाय कलम केलेली रोपे असतील तर ती चांगली राहतील, कारण बिया तयार होण्यास कमी वेळ लागतो.

बियाणे पेरणी

ड्रॅगन फ्रूटची लागवड करा: पेरणीच्या वेळी झाडांमधील अंतर 2 मीटर असावे. बियाणे किंवा रोपे लावण्यासाठी 60 सेमी खोल आणि 60 सेमी रुंद खड्डा खणून घ्या. यानंतर, या खड्ड्यांमध्ये बी / रोपे लावा. एकदा रोप किंवा बियाणे पेरल्यानंतर, आपल्याला नियमितपणे रोपांची काळजी घेणे आवश्यक आहे. महिन्यातून एकदा पाणी द्यावे लागते. याच्या रोपाची देठ कमकुवत असते. म्हणून, सिमेंटच्या खांबाच्या किंवा लाकडाच्या मदतीने, आपण त्यास दोरीने बांधू शकता. 12 ते 15 महिन्यांनी तुमचे रोप तयार होते. त्याची रोप 2 वर्षांनी फळ देण्यास सुरुवात करते, परंतु यावेळी ते कमी फळ देते. तिसऱ्या वर्षी त्याचे उत्पादन वाढते.

भारतात ड्रॅगन फ्रूट शेती

भारतात त्याची मागणी वाढल्याने शेतकऱ्यांनी त्याची लागवडही वेगाने सुरू केली. गुजरात, उत्तर प्रदेश, मध्य प्रदेश, केरळ, तामिळनाडू, कर्नाटक, पश्चिम बंगाल, राजस्थान आणि महाराष्ट्रात ड्रॅगन फ्रूटची लागवड मोठ्या प्रमाणात होत आहे. विशेषत: गुजरातमध्ये याची सर्वाधिक लागवड केली जाते, म्हणून याला ड्रॅगन फ्रूटचे केंद्र देखील म्हटले जाते. भारताचे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनीही या फळाची लागवड करण्यासाठी शेतकऱ्यांना प्रोत्साहन दिले.

ड्रॅगन फ्रूट शेतीतून कमाई

ड्रॅगन फ्रूटच्या लागवडीतून वर्षाला 10 लाखांपर्यंतचे उत्पन्न मिळवता येते. या फळाच्या किमतीबद्दल बोलायचे झाले तर भारतीय बाजारात एका फळाची किंमत 200-250 रुपये आहे (ड्रॅगन फ्रूटची किंमत). त्याची बाजारपेठ भारतात झपाट्याने वाढत आहे. त्यामुळे लागवडीनंतर शेतकऱ्यांना या फळाला सहज बाजारपेठ उपलब्ध होत आहे. भारतातून इतर देशांमध्येही त्याची निर्यात होत आहे. सुरुवातीला त्याची लागवड करायला थोडा जास्त खर्च येतो, पण नंतर कितीतरी पट खर्च येतो. एकदा प्लांट जागेवर आला की, तुम्हाला देखभालीवर खर्च करावा लागेल. यानंतर ही वनस्पती तुम्हाला दरवर्षी चांगली कमाई देते.

लागवडीनंतर ही वनस्पती सुमारे दीड वर्षात फळ देण्यास सक्षम आहे. तिसर्‍या वर्षी झाडाला अधिक फळे येतात. एकदा यशस्वीरित्या लागवड केल्यानंतर, ही वनस्पती आपल्याला 25 वर्षे फळ देते. तुम्हाला दरवर्षी फक्त देखभालीवर खर्च करावा लागतो. 1 एकर जमिनीवर 1700 रोपे लावून वर्षाला 10 टन फळांचे उत्पादन होऊ शकते आणि यातून तुम्ही 10 लाखांपर्यंत कमवू शकता. एका शेतकऱ्याच्या म्हणण्यानुसार त्यांनी सुमारे अडीच एकर क्षेत्रावर ड्रॅगन फ्रूटची लागवड सुरू केली. त्यांनी त्यांच्या जमिनीवर एकूण 700 रोपे लावली होती, आता त्यांच्या रोपांना फळे येऊ लागली आहेत आणि एक फळ बाजारात 150 ते 250 रुपयांना विकून ते वर्षाला 3.50 लाख रुपये कमवत आहेत.

भारतात या फळाची मागणी का वाढली?

तसे, 1990 पासून भारतात ड्रॅगन फ्रूटची लागवड केली जात आहे. मात्र आता भारतीय बाजारपेठेतील वाढती मागणी पाहून शेतकऱ्यांनी त्याची लागवड करण्यास सुरुवात केली. भारतात अचानक या फळाची मागणी कशी वाढली हा प्रश्नही तुमच्या मनात येत असेल. वास्तविक, कोरोना महामारीनंतर भारतात त्याची मागणी अधिक वाढली आहे. हे फळ रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवणारे फळ मानले जाते. याच्या सेवनाने शरीराची प्रतिकारशक्ती वाढते. चांगली प्रतिकारशक्ती असलेले शरीर कोरोना विषाणूशी लढू शकते. त्यामुळे भारतीय बाजारपेठेत त्याची मागणी सातत्याने वाढत आहे. याशिवाय ड्रॅगन फ्रूटचे इतरही फायदे आहेत, त्यात फायबर, व्हिटॅमिन, मिनरल्स आणि अँटी-ऑक्सिडेंट असतात, जे माणसाला तणावापासून मुक्त करण्यासाठी देखील फायदेशीर असतात.