पुणे : शेण हा शेतीसाठी महत्त्वाचा घटक आहे. शेणाच्या माध्यमातून जमिनीची सुपीकता वाढते. त्यामुळे जमिनीचे उत्पादन वाढते. यासोबतच जमिनीचा दर्जाही राखला जातो आणि शेतकरी दीर्घकाळ शेती करू शकतात. एवढेच नाही तर शेणखताच्या वापरामुळे पर्यावरण आणि मातीची कोणतीही हानी होत नाही. शेणाच्या वापराने उत्पादनातही वाढ होते. हे आता संपूर्ण जगाला समजू लागले आहे. यामुळेच उत्तर प्रदेशातील मिर्झापूरचे शेण दक्षिण कोरियासह देशातील अनेक राज्यांना पुरवले जाते. मिर्झापूरमध्ये वर्षाला २० हजार क्विंटल शेणखत तयार होते.
जिल्ह्य़ातील शिखर गटातील मुकेश पांडे सौरभ यांनी मिर्झापूर येथून गायीचे शेण परदेशात पोहोचवण्यात योगदान दिले आहे. त्यांनी मिर्झापूर येथील कृषी विभागाच्या सहकार्याने नवचेतना अॅग्रो सेंटर प्रोड्युसर कंपनी सुरू केली आहे. या संस्थेला नाबार्डचा पाठिंबा आहे. मुकेश पांडे गावातील गल्ल्या आणि रस्त्यांवर विखुरलेले गुरांचे शेण गोळा करतात. यासोबतच डेअरी फार्म चालवणारे लोक आणि गुरेढोरे दोन रुपये किलो या दराने शेणखत खरेदी करण्याचे काम करतात.
वार्षिक 20 हजार क्विंटल उत्पादन होते
नवचेतना अॅग्रो सेंटर प्रोड्युसर कंपनीने खरेदी केलेले शेण तयार करून त्याचे गांडूळ खत तयार केले जाते. गांडूळ खत तयार करण्यासाठी अनेक टप्पे आहेत. अशा प्रकारे येथे वर्षाला २० हजार क्विंटल खत तयार होते. मुकेश पांडे सौरभ सांगतात की, दक्षिण कोरियामध्ये आम्हाला या खताची खूप मागणी आहे, याशिवाय आम्ही देशातील सुमारे 10 राज्यांमध्ये त्याचा पुरवठा करतो. देशातील राज्यांबद्दल बोलायचे झाले तर हरियाणा, पंजाब, बिहार, मध्य प्रदेशसह अनेक ठिकाणी त्याचा पुरवठा केला जात आहे. प्रति किलो 2 रुपये दराने शेण खरेदी केले जाते. यामुळे ग्रामीण भागात नवा रोजगार देखील उपलब्ध झाला आहे.
