पुणे : अलीकडच्या काळात पारंपारिक शेतीची व पिकांची वाट सोडून अनेक शेतकरी त्यांच्या शेतात नवनवे प्रयोग करत आहेत. या नव्या प्रयोगांमुळे अनेक शेतकरी मालामाल देखील झाले आहेत. तज्ञांच्या मते, चंदनाच्या एका झाडापासून ४ ते ५ लाख सहज मिळू शकतात. मात्र कुणीही त्याची खरेदी विक्री करु शकत नाही. कारण चंदनाच्या खरेदी-विक्रीवर सरकारचे पूर्ण नियंत्रण आहे. २०१७ मध्ये केलेल्या नियमानुसार कोणीही चंदनाची लागवड करू शकतो, मात्र त्याची निर्यात करण्याचा अधिकार फक्त सरकारला आहे. मात्र चंदनाची लागवड तुम्हाला कोट्याधीश बनवू शकते, हे मात्र निश्‍चित!
भारतीय धर्म आणि संस्कृतीत चंदनाला अत्यंत पवित्र मानले जाते. दैनंदिन जीवनातही हे लाकूड अतिशय उपयुक्त आहे. याचा उपयोग केवळ आयुर्वेदातच नाही तर आधुनिक सौंदर्य प्रसाधने बनवण्यासाठीही केला जातो. यामुळे चंदनाच्या लाकडाला मोठी मागणी असते. केवळ राष्ट्रीय पातळीवरच नव्हे तर आंतरराष्ट्रीय पातळीवर देखील चंदनाला मोठी मागणी असते.
चंदनाच्या झाडाचे वैशिष्ट्य म्हणजे सोयीनुसार त्याची लागवड करता येते. तुम्हाला हवे असल्यास चंदनाची झाडे संपूर्ण परिसरात आणि हवी असल्यास शेताच्या आजूबाजूला लावता येतील. म्हणजेच पारंपारिक शेतीही सुरक्षित राहील आणि व्यावसायिक दृष्टिकोनातूनही नफा मिळण्याची शक्यता आहे.
चंदनाची लागवड कोणत्याही महिन्यात करता येते. फक्त लागवड करतांना लक्षात ठेवा की ते किमान २ वर्षांचे असावे. चंदनाचे रोप अतिशय स्वस्तात मिळते. ते १०० ते १३० रुपयांना विकत घेता येते आणि जेव्हा ते रोपटे झाडात बदलते तेव्हा त्यातून १५ ते २० किलो लाकूड सहज उपलब्ध होते. सर्वात चांगली गोष्ट म्हणजे चंदनाचे रोप लावल्यानंतर ८ वर्षांपर्यंत बाह्य संरक्षणाची गरज नसते, परंतु जेव्हा हे लाकूड पिकू लागते तेव्हा त्याचा सुगंध पसरू लागतो आणि मग त्याच्या संरक्षणासाठी पुरेशी व्यवस्था करणे आवश्यक असते.
चंदनाचे रोप कधीही एकट्याने लावू नका, हे लक्षात ठेवले पाहिजे. त्यासोबत एक वनस्पती लावा, त्याला होस्ट प्लांट म्हणतात. हे रोप यासाठी आधार म्हणून कार्य करते, जे रोपण करणे फार महत्वाचे आहे. चंदनाच्या झाडापासून चार ते पाच फूट अंतरावर लागवड करता येते. चंदनाची लागवड करताना लक्षात ठेवा की त्याला जास्त पाणी लागत नाही. या झाडांना आवश्यक तेवढे पाणी द्यावे, अन्यथा ते खराब होऊ शकतात.
